اگر سقف کاذب را به عنوان یک سقف دوم و یا غیر اصلی تعریف کنیم در این صورت شاید بتوان گنبد های دو پوسته که سابقه به وجود آمدن آنها به صدها سال قبل برمی گردد را به عنوان تاریخچه پیدایش سقف کاذب ذکر نمود. در مورد تفاوت گنبدهای دو پوسته با سقف کاذب معمول امروز، می توان به دو نکته اصلی اشاره نمود.

  1. سقف دوم گنبدهای غیر مسطح هستند.
  2. در گنبدهای دو پوسته بر خلاف تصور اولیه، پوسته زیرین باربر است.

گنبدهای دو پوسته در واقع دو گنبد هستند که بر روی هم اجرا شده اند و همانگونه که گفته شد پوسته زیرین باربر و پوسته روئین جهت نماسازی و همچنین مقابله با عوامل جوی ساخته می شود و یکی از دلایل عمده دو پوسته زدن گنبد به لحاظ توجه به مقیاس بنا و مقیاس شهر است.

از آنجایی که گنبدهای بلند نشانه اهمیت ساختمان است و ترجیحا این گونه بناها باید با مقیاس شهر تطبیق و از قسمت های مختلف شهر دیده شوند، لذا گنبد دوم را به صورت نمادین، بلند و مرتفع اجرا می نمایند.
البته گنبد دو پوسته از لحاظ کاهش تبادل حرارتی بین داخل و خارج بنا از گنبد یک پوسته عملکرد بهتری دارد. زیرا هوای نسبتا راکد بین دو پوسته مانند یک عایق از تبادل حرارت جلوگیری می کند. البته باید توجه داشت که این هوا نباید کاملا محبوس باشد، زیرا به علت وجود رطوبت در هوا و میعان رطوبت در مواقع سرد قطرات آب به وجود آمده باعث خراب شدن مصالح از داخل این فضا می شود، لذا هوای بالای پوسته زیرین باید همیشه به نحوی مناسب تهویه گردد.

برش طولی مسجد و مدرسه آقا بزرگ اصفهان و گنبد دو پوسته
برش طولی مسجد و مدرسه آقا بزرگ اصفهان و گنبد دو پوسته

سابقه سقف کاذب مسطح را می توان در ساختمان های دو یا سه طبقه قدیمی جستجو کرد که فضای مابین دو جرز باربر را با ایجاد یک طاق ضربی نازک و با خیز کم به صورت کمد و قفسه استفاده می کرده اند و یا در بالای سقف سرویس ها با ایجاد یک طاق ضربی کم ضخامت فضایی به عنوان انبار به وجود می آورده اند تا فضای کم حجم تری برای استفاده از سرویس (برای گرم کردن و خنک کردن) ایجاد گردد.

سقف کاذب قدیمی در شمال کشور

در ناحیه شمال کشور و در کلیه نقاطی که سابقا از خرپاهای چوبی استفاده می کردند. یک سقف چوبی سبک از چوب نازک (توفال و لمبه) به موازات یال پایین خرپا ایجاد کرده و آن را رنگ می کردند و یا با اندود گچ می پوشاندند.

سقف کاذب قدیمی در شمال ایران
سقف کاذب قدیمی در شمال ایران

بدون دیدگاه

دیدگاهتان را بنویسید

نشانی ایمیل شما منتشر نخواهد شد. بخش‌های موردنیاز علامت‌گذاری شده‌اند *


The reCAPTCHA verification period has expired. Please reload the page.